Ben ik nog mezelf? Zzp’er tussen vrijheid en verwachtingen

“Van archeoloog tot zangeres: bij het Hanzegilde komen we ze allemaal tegen.” Wat al die professionals gemeen hebben? Ze doen wat ze goed kunnen – en wat ze graag doen. Maar ergens tussen het binnenhalen van opdrachten, het aanpassen aan klanten, en het op tijd sturen van die factuur, kan de vraag opkomen: ben ik nog aan het werk op míjn manier  of vooral op die van een ander?

Enkele dilemma’s waar je zo maar tegenaan kan lopen:

  • Je wilt het liefst vrijheid in werkplek, soms thuis, soms in een café of coworkingspace. Je opdrachtgever ziet je het liefst fysiek op kantoor.
  • Je wilt graag je werk flexibel inplannen, maar je opdrachtgever verwacht beschikbaarheid tijdens “normale kantoortijden”.
  • Je wilt graag je expertise en ervaring inbrengen. Je opdrachtgever zegt: “doe gewoon wat ik zeg”.
  • Je wil kwaliteit en verdieping. Je opdrachtgever wil tempo.

Ben ik nog aan het werk op mijn manier of vooral op die van een ander?

Die vraag is dus allesbehalve gek. Sterker nog: het is precies waar Barley & Kunda in hun onderzoek naar kenniswerkers (Gurus, Hired Guns, and Warm Bodies, 2004) de vinger op leggen. Zij beschrijven de moderne professional als een “hired gun”: een specialist die tijdelijk wordt ingehuurd vanwege zijn of haar expertise, maar die steeds moet schakelen tussen zelfstandigheid en aangepast gedrag. En dat is precies waar veel freelancers mee worstelen. Hoewel het boek inmiddels meer dan twintig jaar oud is, is het nog steeds relevant.

Vrijheid of vooral beschikbaarheid?

Een van de grootste redenen om voor jezelf te beginnen is vrijheid: je eigen tijd indelen, werken op je manier, met klanten die je zelf kiest. Maar in de praktijk blijkt dat die vrijheid vaak snel plaatsmaakt voor beschikbaarheid.

Je wilt niet “nee” zeggen tegen een interessante opdracht. Je past je toon aan, schuift toch nog een extra meeting in, en bouwt een website die misschien niet helemaal ‘jij’ is, maar wél scoort bij de opdrachtgever. En voor je het weet ben je aan het freelancen op de voorwaarden van een ander.

Dit werken op voorwaarden van een ander wordt ook wel “identity drift” genoemd: het verschuiven van je professionele identiteit onder invloed van verwachtingen van buitenaf. En hoewel dat soms slim en strategisch is, ligt ook het risico op de loer dat je het contact met je eigen drijfveren kwijtraakt.

            Voorbeeld

Een creatieve tekstschrijver heeft een heel persoonlijke, verhalende stijl. Maar ze krijgt steeds opdrachten waarin “strak en zakelijk” de norm is. Na verloop van tijd schrijf ze nog bijna alleen maar op die manier, terwijl ze daar eigenlijk geen energie van krijgt.

Hoe blijf ik mezelf?

Bij het Hanzegilde zien we het soms ook gebeuren: mensen die goed zijn in hun vak, maar die soms vergeten dat hún manier van werken juist is wat hen uniek maakt. Daarom hier drie vragen die je jezelf als kenniswerker regelmatig kunt stellen:

Wat is mijn signatuur?

Wat kenmerkt mijn werk, mijn stijl, mijn aanpak? Wat zeggen klanten die blij met me zijn? Dat is je kern, daar wil je trouw aan blijven.

Wat zijn mijn rode lijnen?

Tot hoever pas ik me aan? Wanneer voelt een opdracht of samenwerking niet goed meer? Welke waarden wil ik altijd bewaken, ook als dat betekent dat ik ‘nee’ moet zeggen?

Wat wil ik leren en waar wil ik juist meer van mezelf laten zien?

Want jezelf ontwikkelen betekent niet jezelf aanpassen, maar groeien vanuit je eigen kracht.

Praktische tips voor balans tussen jezelf blijven en je aanpassen

  • Plan elke maand een reflectiemoment
    Gewoon, een uurtje op de eerste maandag van de maand. Wat ging goed? Waar voelde ik me mezelf? Wat schuurt er?
  • Leg je kernwaarden vast en test opdrachten daaraan
    Bijvoorbeeld: “Ik werk met openheid, nieuwsgierigheid en kwaliteit.” Klopt dat met wat deze klant of opdracht van me vraagt?
  • Durf je niche te claimen
    Niet door steeds kleiner te worden, maar door te durven staan voor wie je bent. Een breed profiel hoeft niet vaag te zijn.
  • Zoek gelijkgestemden op
    Juist in een netwerk als het Hanzegilde kun je sparren, toetsen en spiegelen: zijn we nog trouw aan ons vak, onze stem, onze stijl?

Hanzegilde: vrijheid in verbinding

Bij het Hanzegilde geloven we in zelfstandig ondernemen, maar niet in eenzaamheid. Hier ontmoet je anderen die net als jij kennis inzetten in verschillende vormen: van kunstenaar tot coach, van schrijver tot strateeg. Ieder met een eigen stem, maar ook met herkenbare vragen.

De foto bij dit bericht komt van Pixabay.