Arbeidsongeschikt: daar doe ik niet aan

Als zzp’er ga je ervan uit dat je je werk nog lange tijd kan doen. Natuurlijk een griepje kan iedereen hebben, maar langdurig ziek… dat overkomt alleen anderen. Mensen die zich niet verantwoord gedragen, niet gezond eten en drinken, te weinig slapen. Kortom niet goed voor zichzelf zorgen.

En een ongeluk? Joh, dat zit toch in een klein hoekje? Bij dat hoekje blijf je gewoon weg. Per slot van rekening weet iedereen dat de wereld maakbaar is, en pech is toch echt je eigen schuld.

Bovenstaande herkenbaar? Het blijkt dat zzp’ers regelmatig zo denken. En wel in die mate dat 80% het niet nodig vindt om een arbeidsongeschiktheidsverzekering af te sluiten. Ze vinden het zo niet nodig, dat ze zelfs de moeite nemen om in actie te komen om een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering te voorkomen.

Kans op arbeidsongeschiktheid

De kans om arbeidsongeschikt te raken is behoorlijk groot. Maar liefst een op de drie mensen wordt gedurende hun werkend leven langdurig arbeidsongeschikt. Zij zijn dus langer dan een half jaar niet in staat te werken. Van de mensen die vervolgens een uitkering krijgen, is 40% voor altijd volledig arbeidsongeschikt. De overige 60% kan nog wel (gedeeltelijk) werken. Zzp’ers, en andere werkenden, die niet verzekerd zijn en wel arbeidsongeschikt, zijn dus meegeteld in deze cijfers. De kans is dus zeer groot dat het percentage mensen, dat voor altijd volledig arbeidsongeschikt is, nog hoger is.

Een arbeidsongeschiktheidverzekering is duur

Een arbeidsongeschiktheidsverzekering kost geld, zeker. Maar liefst 8% van je inkomen is de verwachting.
Echter, heb je wel eens uitgerekend wat het kost als je niet verzekerd bent en wel langdurig arbeidsongeschikt raakt? Je hebt op zo’n moment geen inkomsten, mogelijk hogere kosten, doordat je zorgkosten maakt. Eenmaal weer beter, dan zijn je klanten mogelijk (deels) weggevallen, dus duurt het ook nog weer een tijd voordat je weer op het oude inkomen zit.

Geen vangnet

Als zzp’er zonder arbeidsongeschiktheidsverzekering heb je geen vangnet. Wellicht denk je in aanmerking te komen voor bijstand. Dat is vaak niet zo. De bijstandsuitkering is enkel bedoelt voor huishoudens die geen inkomsten en geen (spaar-)geld meer hebben. Heb je een verdienende partner, dan kom je dus niet in aanmerking. En heb je veel geld gespaard, dan zul je dat eerst op moeten maken voordat je in aanmerking komt voor een bijstandsuitkering.

En dan is nog de vraag of de bijstandsuitkering je huidige uitgavenpatroon dekt.

Ik wil wel graag een inkomen als ik arbeidsongeschikt ben

Welke opties heb je als zzp’er om een inkomen te hebben bij arbeidsongeschiktheid? Als het verplicht is een arbeidsongeschiktheidsverzekering te hebben, dan blijven er minder opties over. Voorlopig (juni 2023) heb je nog de volgende opties:

Zelf sparen

De optie waarbij je zeker weet dat er geen geld aan de strijkstok blijft hangen, is zelf sparen. Je legt elke maand een vast bedrag opzij. Het geld wordt enkel gebruikt om je inkomen aan te vullen op het moment dat je arbeidsongeschikt bent.
Het voordeel is dat je precies weet waar je geld blijft en je niet aan allerlei regels hoeft te voldoen. Het nadeel is dat je vooraf niet weet hoe lang je mogelijk arbeidsongeschikt bent en dus hoeveel geld er nodig is. En je wellicht ook een buffer nodig hebt in rustige tijden. En als je genoeg spaart moet je misschien ook weer belasting hierover betalen.

Broodfond

Een broodfonds is een groep van 20 tot 50 ondernemers, die elkaar kennen en vertrouwen. Het doel van het broodfonds is dat deze ondernemers elkaar steunen bij ziekte. Daarvoor schenk je elke maand een vast bedrag. Het schenkingsniveau wordt aangepast aan je inkomen. Wanneer jij onderdeel bent van zo een broodfonds en ziek wordt, dan krijg je inkomsten uit het broodfonds die je samen hebt opgebouwd. Deze uitkering is maximaal 2 jaar geldig. De eerste maand ziekte is voor je eigen risico.

In een Broodfonds beslis je samen, daarom is het belangrijk dat je elkaar kent en de bijeenkomsten bezoekt. Als jij arbeidsongeschikt wordt zijn er geen controlerende artsen, in plaats daarvan zie je elkaar en weet iedereen naar wie hun geld gaat.

Dit type voorziening ook wel aangeduid als ‘schenkkring’: je schenkt het geld aan iemand in de kring die het nodig heeft. Is er niemand die het nodig heeft, dan wordt het op een bankrekening geplaatst.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering

Er zijn veel aanbieders van arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Sommigen verzekeren je inkomen, weer anderen een vast bedrag of enkel je woonlasten. Sommige verzekeren als je niet meer kan werken, anderen als je niet meer in dezelfde soort functie kan werken (passende arbeid). Hierdoor kunnen de prijzen ook aanzienlijk verschillen. Naast een financiële uitkering bieden sommige arbeidsongeschiktheidsverzekeringen ook persoonlijke begeleiding, en begeleiding bij re-integratie.

Waar kun je op letten als je een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluit:

1. Waar ben je voor verzekerd?
2. Wat is de (maximale) duur van de uitkering
3. Wanneer wordt er uitbetaald?
4. Welk bedrag wordt er (netto!) uitgekeerd
5. Welke overbrugginsgtermijn is er voordat er uitgekeerd wordt?
6. Welke extra opties zijn er?

Zorg dat de verzekering die je afsluit bij jou, en je privé situatie, past. Kijk niet alleen naar de prijs, maar ook naar de randvoorwaarden en extra’s. En bekijk de verzekering regelmatig (eens per jaar, of bij een wijziging in de privé situatie), zodat je arbeidsongeschiktheidsverzekering optimaal bij jou en je situatie past.

Ben je net gestart als zzp’er: het UWV biedt een vrijwillige Ziektewet- en WIA verzekering aan. Deze verzekering kun je afsluiten als je vanuit loondienst of een uitkering zzp’er wordt. Je moet je dan binnen 13 weken na het einde van het dienstverband aanmelden.

Combinatie

Zelf sparen + arbeidsongeschiktheidsverzekering

Een arbeidsongeschiktheidsverzekering keert niet altijd uit bij de eerste dag van ziekte. Het kan ook goedkoper zijn de uitkering pas te laten ingaan bij langdurigere arbeidsongeschiktheid. Je kan denken aan een wachtperiode van een maand, half jaar, jaar of zelfs twee jaar. De arbeidsongeschiktheidsverzekering zal dan minder kosten. Je zal zelf echter de eerste periode moeten overbruggen.

Omdat je nu weet hoeveel spaargeld je nodig hebt (maximaal aantal maanden*geld wat je uitgeeft per maand of maximaal aantal maanden*geld wat je jezelf normaal uitkeert per maand), kun je gericht sparen tot je dat bedrag bij elkaar hebt.

Broodfonds + arbeidsongeschiktheidsverzekering

Kies je ervoor een broodfonds te combineren met een arbeidsongeschiktheidsverzekering dan krijg je de eerste twee jaar van je arbeidsongeschiktheid (minus de eerste maand) schenkingen vanuit het broodfonds. Daarna ontvang je een uitkering vanuit je arbeidsongeschiktheidsverzekering. Hoewel dit financieel gunstig uit kan pakken als je niet ziek bent, hoeft het niet altijd gunstig te zijn als je wel ziek bent.

Conclusie

Ondernemen is goed voor jezelf en je naasten zorgen. Daarbij hoort ook nadenken over arbeidsongeschiktheid. De kans dat je kort of langdurig arbeidsongeschikt wordt is reëel, het is fijn als je op die momenten niet hoeft na te denken over je inkomsten. Door nu, in goede gezondheid, de zaken goed te regelen. Dan kun je je, mocht je arbeidsongeschikt raken, concentreren op beter worden. Laat je daarom goed informeren over welke optie het beste bij jou en jouw situatie past.
Een eerste stap daarin is de keuzetool vanuit de overheid.