Als zzp’er ben je zelf verantwoordelijk voor alles wat je online zet. Of het nu gaat om je website, je socials of nieuwsbrief. Veel zzp’ers maken hierbij gebruik van foto’s, en soms ook video’s, die zij niet zelf gemaakt hebben. Wist je dat ruim 30% van de zzp’ers en kleinere organisaties in Nederland onbewust inbreuk maken op auteursrecht (copyright) bij het gebruik van beeldmateriaal?
Waar gaat het mis bij het gebruik van beeldmateriaal?
Volgens het rapport Online inbreuken in beeld (Atlas Research, 2025), worden jaarlijks tussen de 272.000 en 368.000 foto’s onrechtmatig door kleine gebruikers, waaronder zzp’ers, op websites geplaatst. Vaak gebeurt dat onbewust, uit onwetendheid over het auteursrecht.
Veelgehoorde misverstanden zijn:
- “Als ik de naam van de fotograaf erbij zet, is het goed.”
- “De foto stond op Google, dus ik mag hem gebruiken.”
- “Ik zet er altijd een link bij naar de bron”
- “Ik heb hem ooit gekregen van een (oud) collega, dus het zal wel mogen.”
Echter, in de meeste gevallen is voor het publiceren van een foto toestemming of een licentie nodig van de maker. Alleen naamsvermelding of een link naar de bron is niet voldoende.
Hoe kan ik wel foto’s op mijn website en socials plaatsen?
Als zzp’er kun je op een paar manieren veilig beeldmateriaal gebruiken:
1. Maak je eigen foto’s
Simpel, origineel en veilig. Let wel op portretrecht: vraag toestemming als er mensen herkenbaar in beeld zijn. Je kan natuurlijk ook een fotograaf vragen om de foto’s voor je te maken. Zorg dan wel dat je de licentie krijgt voor gebruik ervan (zie punt 3).
2. Gebruik rechtenvrije foto’s
Er zijn veel platforms waar je gratis én veilig beeld kunt downloaden. De meeste foto’s op deze website komen van dergelijke platforms. Een paar betrouwbare bronnen:
- Pixabay: Meer dan een miljoen gratis foto’s, video’s en illustraties.
- Pexels: Mooie stockfoto’s, vooral geschikt voor zakelijke content.
- Unsplash: Hoge kwaliteit, creatief beeld, vrij te gebruiken.
Blijf wel opletten! Ook op deze sites zijn er uitzonderingen. Controleer altijd de licentievoorwaarden.
3. Koop een licentie via een beeldbank
Bijvoorbeeld via iStock of Shutterstock. Dan weet je zeker dat je goed zit én betaal je de maker, vaak ook een zzp’er, voor zijn of haar werk.
4. Gebruik het citaatrecht
Citaatrecht geeft de mogelijkheid een deel van het werk, zoals tekst, afbeelding of video, zonder toestemming van de maker te gebruiken. Je dient dan wel zorgvuldig naar de bron te verwijzen. Citaatrecht mag, maar alleen als:
- het beeld essentieel is voor jouw verhaal,
- het proportioneel is. Het gebruik is functioneel en onderbouwd,
- je de bron én maker noemt,
- uit een bron komt dat rechtmatig openbaar is gemaakt.
Citaatrecht is géén vrijbrief om zomaar beeld van het internet te plukken. Twijfel je? Dan liever niet gebruiken. Wil je meer weten over citaatrecht? Lees dan de blog op Charlotteslaw.nl.
Ik heb het per ongeluk verkeerd gedaan, wat nu?
Geen paniek, maar onderneem wel actie. Dit zijn de stappen die je kunt nemen:
- Verwijder het beeld direct zodra je weet dat het mogelijk onrechtmatig is geplaatst.
- Neem contact op met de maker of zijn/haar vertegenwoordiger. Wees eerlijk over de fout.
- Vraag om een schikking. Veel fotografen willen bij eenmalig gebruik door kleine gebruikers alleen een naamsvermelding of een bescheiden vergoeding (denk aan enkele tientjes).
- Wees bereid om te betalen als je formeel een inbreuk hebt gepleegd. Doe dit netjes, zonder discussie, om erger (zoals proceskosten) te voorkomen.
- Leer ervan. Zet bijvoorbeeld een checklist op voor je content-planning waarin je controleert of alle beeldrechten op orde zijn.
Let op: als je wordt aangeschreven door een partij als Copytrack of een advocaat namens een fotograaf, kan de claim hoog zijn (soms honderden euro’s). Vriendelijke communicatie helpt vaak om de schade beperkt te houden. Bewaar daarnaast bewijzen van aangeschafte licenties, zodat je kan aantonen correct te hebben gehandeld.
Conclusie
Als zzp’er wil je natuurlijk professioneel en met respect voor andermans werk online zichtbaar zijn. Het correct gebruiken van beeldmateriaal hoort daar bij. Laat je niet verrassen door een onbewuste inbreuk en laat zien dat je het vak van anderen net zo serieus neemt als je eigen werk.
Meer lezen
De gebruikte foto bij deze blog komt van Pixabay.