Uit onderzoek van de RIVM blijkt dat steeds meer zzp’ers mantelzorg geven. Soms zijn mensen al zzp’er, en komt mantelzorg op hun pad. Maar er zijn ook zzp’ers die gestart zijn met een eigen onderneming, omdat ze dan hun werk beter kunnen afstemmen op de mantelzorg die zij willen geven. Uit eerder onderzoek van Stichting ZZP Nederland en Stichting werk & mantelzorg bleek al dat bijna een op de vijf zzp’ers belast is met mantelzorg. Van de zzp’ers die mantelzorg verrichten is ongeveer 20% zzp’er geworden om werk en mantelzorg beter te kunnen combineren. Toch ervaart het merendeel van de mantelzorgende zzp’ers tijdgebrek. Daarnaast ervaren mantelzorgende zzp’ers financiële stress. Meer dan de helft van de mantelzorgende zzp’ers geeft aan er door de mantelzorg financieel op achteruit te gaan.
Wat is mantelzorg?
Wanneer je onbetaald en vrijwillig voor iemand zorgt die langdurig ziek is, een beperking heeft of hulpbehoevend is, dan ben je mantelzorger (mantelzorg.nl). Vaak begint mantelzorg ongemerkt. Je gaat mee naar de huisarts of het ziekenhuis, doet een keer boodschappen of helpt met het huishouden. Voor je het in de gaten hebt wordt het een terugkerende taak of taken.
“Iedereen zorgt toch voor zijn eigen kinderen? Het heeft lang geduurd voordat ik zag dat ik meer zorg verleende dan de gemiddelde ouder. Dat het niet normaal was om meerdere keren per week door school gebeld te worden met ‘het gaat niet, kun je hem ophalen’. Ik noem mezelf nu wel mantelzorger van mijn zoon.” (zzp’er, 32 jaar)
Waar lopen mantelzorgende zzp’ers tegenaan?
Een van de grootste uitdagingen waar mantelzorgende zzp’ers voor staan is een goede werk-privé-balans houden. Zelf je werktijden bepalen is ideaal om de mantelzorg te kunnen verlenen, maar tegelijkertijd levert dit een grotere druk op hun werk-privé-balans. Het werk moet immers ook worden gedaan. Opdrachtgevers verwachten dat je de gemaakte afspraken nakomt. Hierdoor houden mantelzorgende zzp’ers vaak te weinig tijd voor ontspanning, en ervaren ze een hoge werkdruk en continu tijdgebrek.
Daarnaast zijn er financiële uitdagingen. Mantelzorgende zzp’ers hebben geen toegang tot werk-zorgregelingen, zoals mantelzorgverlof. Tegelijkertijd kost mantelzorg soms veel tijd. Tijd die niet besteed kan worden aan werk. En voor de zzp’er geldt: niet werken, is geen inkomen. Mantelzorg is hierdoor negatief van invloed op het inkomen. Echter, er is niet altijd de financiële ruimte om minder te werken. Ook kan te weinig werken van invloed zijn op de belasting die je moet betalen. Zeker als je niet voldoet aan het urencriterium. Dus wordt dan gekozen om te werken op andere momenten, wat weer van invloed op de werk-privé-balans.
Hoe combineer je mantelzorg met een eigen bedrijf?
Mantelzorg kan mentaal en fysiek zwaar zijn. Zeker als je het combineert met een eigen huishouden en bedrijf. Om de mantelzorg te combineren met een eigen bedrijf een aantal tips.
Doe het samen
Misschien voel je je alleen verantwoordelijk voor het verlenen van de mantelzorg en denk je, of je omgeving, dat je het makkelijker kan combineren met werk. Je hebt immers geen leidinggevende die van alles van je verwacht. Toch is dat te kort door de bocht. Jouw opdrachtgever verwacht immers ook van alles. Zoek mensen in je omgeving, of in de omgeving van degene voor wie je mantelzorg verleent, en vraag hen om hulp.
“Ik heb de buurman van mijn ouders gevraagd of hij elke week de container aan de weg wil zetten. Nu hoef ik niet zelf heen en weer om dat te regelen.” (zzp’er, 43 jaar)
Informeer opdrachtgevers
Door opdrachtgevers te informeren dat je mantelzorg verleend en onverwacht gebeld kan worden, tussendoor weg moet of op sommige dagen minder bereikbaar bent, creëer je begrip.
“Pas had ik een meeting met een potentiële opdrachtgever. Het ziekenhuis zou bellen in dezelfde tijd met de uitslag van het onderzoek van mijn vader. Ik heb voor de meeting aangegeven dat ik mogelijk gebeld zou worden. Vonden ze geen probleem. Ik heb de opdracht gekregen. En de uitslag van het onderzoek was goed.” (zzp’er, 52 jaar)
Plan
Niet alle mantelzorg is vooraf te plannen. Maar veel toch wel. Maak een planning die werkbaar is. Neem daarbij de hulp aan die je hebt gevraagd, of aangeboden hebt gekregen. Vraag eventueel aan een arts of zorginstelling of een afspraak op een ander moment kan, als dat jou beter past.
Hulp voor de mantelzorgende zzp’er?
Hoewel je misschien het gevoel hebt er alleen voor te staan, zijn er wel mogelijkheden om ondersteuning te vinden. Deze ondersteuning kan zijn in de vorm van een luisterend oor en advies bij de mantelzorglijn of vanuit de WMO. Ook financieel zijn er mogelijkheden. Als je door mantelzorg, of andere redenen, (tijdelijk) weinig inkomsten hebt, kun je in aanmerking komen voor een Bbz-uitkering. Daarnaast hebben gemeenten de taak om mantelzorgers te ondersteunen. Dit kan ook in de vorm van financiële tegemoetkoming. Je kan aan je gemeente vragen welke mogelijkheden er zijn. Tot slot: sommige arbeidsongeschiktheidsverzekeringen bieden hulp en ondersteuning op het gebied van mantelzorg.
Kortom: Informeer wat er mogelijk is.