Volgens de theorie is er sprake van een duurzame carrière als freelancer als je opdrachten had, hebt en verwacht te hebben die passen bij je wensen en ambities, aansluiten bij de kansen en beperkingen van je opdrachtgevers. Anders gezegd: je doet werk waar je blij mee bent, je blijft er fysiek en mentaal gezond bij en verkrijgt met je werkzaamheden voor jou voldoende inkomen en verwacht dat ook in de toekomst. Oh ja: èn je bent in staat te leveren waar je klanten behoefte aan hebben.
De mate waarin je carrière als freelancer werkelijk duurzaam is, wordt dus aan de ene kant beïnvloedt door jezelf: je eigen wensen, ambities en gezondheid. En aan de andere kant door je omgeving: klantwensen, nieuwe ontwikkelingen in de markt, economie, technologie, politiek.
Van der Heijden & De Vos (2020) hebben dit samengevat in een procesmodel (zie onderstaande afbeelding).
Of je carrière duurzaam is, is subjectief. Immers, een ander kan niet voor jou bepalen van welke werkzaamheden je blij wordt, hoeveel inkomen voor jou genoeg is, en hoeveel (mentale en fysieke) belasting je aan kan. Toch wil dit niet zeggen dat je helemaal zelf bepaald of je carrière duurzaam is.
De omgeving speelt een grote rol. Daar komen de opdrachten tenslotte vandaan. Maar het blijkt ook zo te zijn dat de keuzemogelijkheden die je ziet mede beïnvloed worden door je omgeving (Baruch, 2015). Zo zijn er sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw steeds meer mensen die freelancer werden, omdat de regels het vanaf toen makkelijker maakten om te starten als freelancer. En tegenwoordig is het in de maatschappij meer geaccepteerd om freelancer te zijn, waardoor de stap om als freelancer aan de slag te gaan kleiner is geworden.
Gelukkig ben je als freelancer geen speelbal van je omgeving. Je hebt zelf ook de mogelijkheid je opdrachtgevers en andere stakeholders in je omgeving te beïnvloeden (De Vos et al., 2020). Zo maak je meer kans de opdrachten te krijgen die je graag wil.
Wil jij ook een duurzame carrière als freelancer?
Om je te helpen een duurzame carrière als freelancer te krijgen, ontwikkelden we onderstaand stappenplan.
Stap 1: maak eerst tijd vrij
Om stappen te maken richting een duurzame carrière zul je tijd moeten maken. Tijd voor reflectie en het maken (en uitvoeren) van plannen. Kies een vast moment. Sommige freelancers kijken dagelijks terug, anderen wekelijks, maandelijks of jaarlijks. Sommigen doen dit alleen, anderen met hulp van vrienden, een training, of coach. Welke manier je ook kiest, maak er voldoende tijd voor vrij.
Stap 2: onderzoek waar je nu staat
Om een duurzame carrière als freelancer te krijgen, is stap 2 bepalen waar je staat. Schrijf je opdrachten uit het verleden en het heden op, en zet er achter hoe blij je er (nu) van wordt. Wil je meer van dit soort opdrachten, of juist minder? Bedenk wat je aansprak aan de opdracht, of misschien juist de opdrachtgever of de mensen uit de organisatie waar je mee samenwerkte, en wat je minder aansprak.
Stap 3: Bepaal waar je echt blij van wordt
Zoals gezegd wordt iedereen beïnvloedt door zijn omgeving. Mogelijk doe je wat je doet vandaag de dag, omdat je je hebt aangepast aan de verwachtingen van je omgeving. Verwachtingen van je familie, vrienden, je school, de maatschappij. Neem je keuzes en huidige bezigheden uit stap 2 nog eens door en vraag je af: wat wil ik? Wat voel ik? Hierbij gaat het niet om wat wel of niet mogelijk is. Centraal staat je bewust worden van de redenen waarom je doet wat je doet, en je gevoel daarbij.
Een goede oefening hierbij is antwoord geven op de volgende vragen:
Ik ben in mijn leven gelukkig met…….
Ik ben in mijn leven minder gelukkig met…….
Beperk je bij de antwoorden niet alleen tot je werk, maar pak alle aspecten van je leven mee.
Stap 4: breng omgevingsontwikkelingen in kaart
Freelancers werken vaak vanuit huis en komen in aanraking met opdrachtgevers. Ze hebben in de regel minder contact met vakgenoten op het werk, collega’s of andere personen bij de opdrachtgever met wie van gedachten gewisseld kan worden. Hierdoor mis je veel (relevante) ontwikkelingen in je omgeving. Door vrijwilligerswerk, het volgen van een opleiding, actief te zijn op social media, te praten met collega-freelancers, te netwerken en regelmatig contact met vrienden en familie, blijf je op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen. Niet alleen in je eigen branche, maar ook in andere branches. Sta open voor nieuwe ontmoetingen, nieuwe invalshoeken, nieuwe inzichten. Zo blijf je goed aansluiten bij de wensen van je opdrachtgever. Een voordeel is dat je nieuwe mogelijkheden voor je bedrijf en nieuwe interesses kunt ontwikkelen, en een extra bijkomend voordeel: sociale relaties onderhouden, houdt je fysiek en mentaal gezond.
Stap 5: Doe wat je leuk vindt!
We zeiden eerder al: een duurzame carrière is subjectief. Het gaat erom dat JIJ er blij van wordt. Doe dus wat jij leuk vindt. Ongeacht of je er (al) goed in bent. Immers: wie bepaalt of je er goed genoeg in bent? Laat geen wens of droom schieten, omdat je er (nog) niet goed genoeg in bent.
Wil je een keer sparren over je carrière, of gewoon eens horen wat er leeft in andere branches? Je bent van harte welkom bij een van onze business coaches, of de ondernemerslunch.